Tot 2020 hebben de meeste makers van smartphones zichtbaar gestuurd op het jaarlijks uitbrengen van nieuwe toestellen. De productie van oudere modellen werd gestaakt om de verkoop van nieuwere en altijd duurdere uitvoeringen te stimuleren. Behulpzaam daarbij was ook de beperkte ondersteuning van Android. Toestellen waren gemaakt voor een levensduur van maximaal drie jaar. Dat businessmodel is niet langer houdbaar.
Onder druk
Reeds voor de start van de pandemie stonden de verkopen van smartphones onder druk. In de meeste westerse landen was er al jaren sprake van een verzadigde markt. Nieuwe gebruikers komen er amper bij en lang niet alle bestaande gebruikers vervangen de toestellen op het moment dat er geen updates voor het OS meer verschijnen. De afnemende vraag is mede door de fabrikanten zelf versneld, want de prijzen van nieuwe toestellen moesten per editie altijd hoger zijn dan het voorgaande model.
EU
Specifiek voor de EU markt speelde al voor 2020 de discussie over standaardisatie van de laadkabels, het verlengen van de wettelijke termijn voor ondersteuning en het toestaan van onderhoud door derden. Fabrikanten wisten dat elk van die drie EU initiatieven invloed op de business zou gaan krijgen. Buiten Brussel en de sector waren die thema’s amper bekend.
Met het uitbreken van de pandemie is voor elke sector de business grondig gewijzigd. Smartphone makers waren wat dat betreft geen uitzondering. Zij zagen eerder nog een complexe factor die de afzet van toestellen onder druk zette.
Pandemie
De pandemie weerhield Brussel niet door te gaan met de drie eerder genoemde onderwerpen. Zo kwam het dat de USB-C stekker voor devices zoals smartphones als wettelijke verplichting gaat gelden en van fabrikanten een langere levensduur van de devices wordt geëist. Fabrikanten hebben ook moeten accepteren dat die USB-C regel inmiddels door landen buiten de EU is overgenomen.
Toen het dieptepunt van de pandemie was gepasseerd viel Rusland Oekraïne in. De combinatie van die twee zorgde voor een verstarring van de economie. Consumenten staakten het doen van alle grotere uitgaven. Dat gebeurde nog voor de inflatie in de meeste landen in dubbele cijfers moest worden weergegeven. De inflatie heeft helemaal geleid tot een stop van consumentenuitgaven voor al het andere dan de primaire levensbehoeften
5G
Het spreekt voor zich dat hierdoor de businesscase van smartphonemakers hard is getroffen. De geplande uitrol van nieuwe toestellen voorzien van 5G en features die een hogere verkoopprijs rechtvaardigden heeft plaatsgevonden, want de lopende band stilzetten was geen optie. De verkoopcijfers zijn echter slecht.
Voorraden
Licht aan het eind van de tunnel is niet in zicht, maar er doemt een nog veel lastiger probleem op. De hele business van het maken, verkopen en repareren van smartphones is gebaseerd op de lifecycle van het gebruikte OS. Android is marktleider. Bijna alle toestellen zijn ontwikkeld op basis van uitlevering met de actuele OS versie en daarna is er recht op een update. De patches en updates van de fabrikant zelf gaan langer door, maar zijn gebaseerd op het ondersteunen van een, maximaal twee versies van Android.
Het probleem dat ontstaat is dat er sinds 2020 miljoenen smartphones en componenten daarvoor in de keten zijn beland die nog geen afnemer hebben gevonden. Deze toestellen vertegenwoordigen een aanzienlijke waarde dus het door de schredder halen is weinig logisch. Ze uitvoeren naar minder ontwikkelde landen is een optie, maar daar is in de koopkracht geringer. De verkoop zal dus tegenvallen, behalve als men overgaat tot het wegzetten tegen fors lagere prijzen. Dat zal echter de overige business schaden.
Wat voor de toestellen betreft gaat ook deels op voor de componenten. Het zijn ook die partijen die in de verslagen duidelijk aangegeven dat de verkoop van nieuw lastig gaat omdat de voorraden bij de afnemers nog zo hoog zijn. Dat zijn dus deels de componenten voor toestellen die, indien gemaakt en uitgeleverd, naar Android begrippen al bijna verouderd zijn.
